‘Vanuit het dorpshuis zitten we er bovenop’

Datum: 06-12-2022

Het controleren van de milieuprestaties van Tata Steel. Dát is het werkveld van Jim van der Poll, coördinator van het toezichtsteam, en zijn collega’s. “Mijn team controleert of het bedrijf zich houdt aan de wet- en regelgeving.” Het inspectiewerk kent meerdere aanvliegroutes: periodieke controles en anticiperen op klachten en meldingen. Houvast hiervoor biedt de vergunning. “Hierin staan de voorschriften waaraan het bedrijf moet voldoen, bijvoorbeeld over emissies van stof, rook, geur en geluid.”

De werkweek van Jim start met een overleg met de betreffende toezichthouders uit het team. “Dat zijn er ongeveer acht. Tijdens deze weekstart brengen we elkaar op de hoogte van waar we mee bezig zijn en wat er staat te gebeuren. Knelpunten krijgen altijd extra aandacht. Vervolgens waaieren we uit naar enerzijds ons hoofdkantoor in Zaandam, anderzijds onze vestiging in Wijk aan Zee. Sinds begin 2021 werken we hier namelijk ook vanuit het dorpshuis ‘De Moriaan’. Zelf ben ik daar ongeveer twee dagen per week aanwezig.”

De leden van het toezichtsteam bezoeken periodiek het terrein van Tata Steel. “Signaleren wij een onregelmatigheid, dan schrijven we het bedrijf aan. Dit noemen we een ‘waarschuwingsbrief’, deze bevat onder meer een termijn waarbinnen de overtreding ongedaan moet worden gemaakt. Vervolgens volgt een her-controle. Is er niets of te weinig verbeterd? Dan gaan we over tot handhaving. Dit betekent dat er een juridisch traject start.” Er zit veel tijd in het afhandelen van gedane inspecties en het voorbereiden van nieuwe. Ook ontvangen we regelmatig vragen vanuit de politiek, de omgeving en de media.

Veel overtredingen

Naast de eigen controles reageert het team op de vele meldingen die vanuit de omgeving binnenkomen. “Bewoners maken zich zorgen over hun gezondheid. Men wordt ook steeds kritischer. Dit resulteert in allerlei vragen en daarover gaan we met hen in gesprek.” Het merendeel van de meldingen komt per webformulier binnen. “Dit gebeurt vrijwel dagelijks. Vaak gaat het om meer dan tien klachten per dag.” De stap om ook vanuit het dorpshuis in Wijk aan Zee te werken noemt hij een succes. “Hierdoor zitten we dicht bij de mensen. Bij een melding van overlast kan men direct persoonlijk bij ons terecht. Bovendien kunnen we sneller bij het bedrijf zijn als daar inderdaad wat aan de hand is.” Er is ook driemaal per week een inloopspreekuur. “Omwonenden kunnen dan met vragen en frustraties zonder afspraak bij ons binnenlopen.”

Regelmatig wordt tijdens inspecties een overtreding geconstateerd. “Soms gaat het om nalatigheid op het gebied van onderhoud, waaronder het schoon houden van installaties en de directe omgeving ervan. Dat klinkt misschien wat simpel, maar is wel van belang. Juist doordat zaken niet goed schoon worden gehouden, kan stof zich namelijk makkelijk verspreiden in de omgeving. Voor ons is dit echt een speerpunt om op te letten. Verder moet het bedrijf afwijkende omstandigheden bij ons melden. Vervolgens kijken onze specialisten op het gebied van lucht en geluid hiernaar.” Zijn team kan overigens niet achter iedere klacht aangaan. “Sommige klachten zijn te algemeen. Neem een klacht als ‘joh, ik vind het de laatste tijd zo stinken.’ Op concretere klachten, bijvoorbeeld het horen van een harde bromtoon die er anders niet is, gaan we als het even kan wel direct op af.”

Hoopvolle ontwikkelingen

Oorzaak van de vele klachten is niet alleen de omvang van het bedrijf, maar ook het feit dat er veel verouderde installaties zijn. “Het milieu is er bij gebaat wanneer deze versneld zouden worden opgelapt of vervangen. Om die reden krijgen de installaties die de meeste hinder veroorzaken de meeste aandacht van ons.” Van der Poll heeft de indruk dat hier bij Tata Steel- wellicht mede door de vele klachten en inspecties – meer oog voor komt dan in het recente verleden het geval was. Hij verwacht dan ook dat de leefomgevingskwaliteit de komende jaren gaat verbeteren. “Van groot belang in dit verband is dat Tata Steel de ambitie heeft uitgesproken om over te gaan op een veel schonere productielijn. Dit heet de groene staalroute en houdt in dat de vervuilende kolen plaats maken voor waterstof. Daar is nog wel ontzettend veel voor nodig. Het is een techniek die eigenlijk nog helemaal in de kinderschoenen staat. Tussenoplossing kan zijn dat men al eerder overschakelt op aardgas. Maar de ontwikkeling van groene waterstof gaat razendsnel en het is goed dat deze keuze is gemaakt. Ik denk zeker dat over pakweg een jaar of tien het leefklimaat in de directe omgeving is verbeterd.”

Werk wat ertoe doet

Van der Poll vindt zijn werk ontzettend leuk en afwisselend. “Het is maatschappelijk relevant. Wij kunnen een positieve bijdrage leveren aan de leef- en werkomgeving van heel veel mensen. Onze inzet verhoogt immers de veiligheid. Bovendien houd je je bezig met een dossier dat volop in de belangstelling staat. Ons werk wordt ‘s avonds besproken bij EenVandaag, de krant staat er vol mee en de politiek windt zich erover op. Allemaal signalen die duidelijk maken dat ons werk ertoe doet.”