Datum: 19-07-2023

In 2022 voldeed de luchtkwaliteit in de IJmond, Haarlemmermeer en het havengebied van Amsterdam op alle meetlocaties aan de wettelijke normen. Dit staat in de jaarlijkse datarapporten luchtkwaliteit. Via het luchtmeetnet wordt op een aantal locaties in Noord-Holland de luchtkwaliteit doorlopend gemeten. De uitvoering van de luchtkwaliteitsmetingen en het beheer van het luchtmeetnet wordt gedaan door de GGD-Amsterdam, in opdracht van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG).

Betere luchtkwaliteit

De OD NZKG en de Provincie Noord-Holland streven naar een gezonde leefomgeving en betere luchtkwaliteit. Het uitgangspunt hierbij is voldoen aan de WHO-advieswaarden. Daarnaast heeft de provincie in 2020 het Schone Lucht Akkoord (SLA) ondertekend. Hiermee wordt versneld toegewerkt naar de WHO-advieswaarden voor stikstofdioxide en fijnstof in 2030.

WHO-advieswaarden

De (trend)analyse laat zien dat vanaf 2012 de concentraties van luchtverontreinigende stoffen in de buitenlucht dalen. Sinds 2018 worden de gemeten concentraties ook getoetst aan de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Aan de in 2021 aangescherpte WHO-advieswaarden wordt in de drie gebieden, net als op veel andere plaatsen in Nederland, nog niet voldaan.

Toename fijnstof en stikstofdioxide

Van fijnstof en stikstofdioxide in de lucht is in 2022 een landelijke toename te zien ten opzichte van 2021, ook in Noord-Holland. Dit komt door toegenomen verkeersdrukte, het feit dat de coronamaatregelen zijn opgeheven en veranderde weersomstandigheden. In 2022 was er meer zuidenwind en minder neerslag.  

Landelijke toename PAK’s

Het landelijke beeld laat zien dat de concentraties van PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) zijn toegenomen ten opzichte van 2021. Op basis van een eerste inschatting van de GGD werd de verhoging van de PAK’s in 2022 mogelijk veroorzaakt door toegenomen houtstook in de wintermaanden. De toename van de concentraties van PAK’s geldt ook voor de IJmond en De Rijp. In De Rijp is een zogenaamd ‘achtergrondstation’, dat buiten een gebied ligt met zware industrie en dat gebruikt wordt om goed te kunnen vergelijken. De gemeten waarde voor benzo(a)pyreen zit op alle meetpunten (nog steeds) ruim onder de wettelijke richtwaarde. benzo(a)pyreen geldt als indicator voor het mengsel van de voor de mens en ecosystemen schadelijke PAK’s.

Zware metalen

Voor zware metalen geeft het luchtmeetnet een wisselend beeld, veroorzaakt door de weersomstandigheden. Voor lood was er in IJmuiden en Beverwijk een daling, terwijl in Wijk aan Zee en De Rijp sprake was van een stijging. De jaargemiddelde concentraties van de zware metalen blijven op alle locaties wel ruim onder de wettelijke normen.

Vergelijking met 2019

De uitkomsten van de vergelijking van 2022 met 2021 worden deels beïnvloed door de coronamaatregelen, waardoor in 2021 bijvoorbeeld minder wegverkeer was. Bij een vergelijking met 2019, het jaar vóór corona, is in 2022 een afname te zien voor nagenoeg alle gemeten stoffen. Alleen de fijnstofconcentraties bij de Bosweg (Wijk aan Zee) stijgen licht en ook voor lood is sprake van een lichte stijging.

Nadere analyse

De GGD en OD NZKG gaan samen op zoek naar de oorzaak van de toename van bepaalde stoffen in de lucht ten opzichte van 2021. Hierbij onderzoeken we of we bronnen die zorgen voor een bepaald type luchtverontreiniging beter kunnen duiden. We kijken bijvoorbeeld in hoeverre er sprake is van een lokale situatie of juist een landelijk beeld. De resultaten van deze nadere analyse verwachten we na de zomer.

De rapporten zijn te vinden op de pagina Luchtkwaliteit van de Provincie Noord-Holland