Datum: 14-06-2024

Tata Steel is van plan om vanaf 2045 CO₂– neutraal staal te produceren, onder de noemer Groen Staal. Hiervoor stopt het bedrijf met het gebruik van kolen en stapt via aardgas over op waterstof. Voor de bouw van de nieuwe fabriek gaat Tata Steel vergunningen aanvragen bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG). Maar eerst beoordelen wij hoe Tata Steel om zal gaan met de effecten van de nieuwe fabriek op milieu en leefomgeving. Sinds april 2024 is Arjan van der Ree projectleider Groen Staal bij de OD NZKG.

Wat sprak je aan in deze functie?

‘Bij de Omgevingsdienst ben ik al 10 jaar als projectleider betrokken bij grote projecten, zoals de Zeesluis in IJmuiden, Markermeerdijken en de Noord-Zuidlijn in Amsterdam. Maar dit project is toch weer anders. Het is een complex project met een enorme impact. Dat vind ik een mooie uitdaging en ook belangrijk om mijn steentje aan bij te dragen.’

Wat moet het project Groen Staal uiteindelijk opleveren voor de omgeving?

‘De overgang van kolen via aardgas naar waterstof moet resulteren in verdere reductie van de luchtemissies van Tata Steel, oftewel de fabriek stoot dan minder schadelijke stoffen uit en dat moet leiden tot vermindering van gezondheidseffecten voor de omgeving en van overlast door geur, geluid en stof.‘

Welke zorgen leven er in de omgeving over dit project en hoe gaan wij daarmee om?

‘Er zijn zorgen bij omwonenden dat het project tot meer hinder leidt, met name tijdens de bouw- en de transitiefase. Bijvoorbeeld wanneer er gebouwd wordt aan nieuwe installaties tijdens de normale bedrijfsvoering, wat levert dat voor extra hinder op zoals geluid en stof? En over de transitiefase, wanneer het gebruik van de oude installaties wordt afgebouwd en de nieuwe installaties zijn opgestart. Hoeveel extra overlast levert dat op? Gaat het Groen Staal-project wel de effecten op het milieu en de leefomgeving verbeteren ten opzichte van de huidige situatie? Wat wordt hierover in de vergunning vastgelegd? Hoe wordt dit gemonitord en wordt hier toezicht op gehouden? Kunnen de oude installaties niet eerder uit?

Wij delen deze zorgen en zijn er alert op dat Tata Steel dit meeneemt in de op te stellen MER, oftewel: de milieueffectrapportage. Hierin staat wat de milieugevolgen van de plannen zijn. Daarin moet het bedrijf bijvoorbeeld ook aangeven welke maatregelen er worden getroffen om (extra) overlast te voorkomen. Onze toezichthouders besteden extra aandacht aan het voorkomen van hinder bij de bouwfase en transitiefase.’

In welke fase zit het project nu?

‘Begin dit jaar heeft Tata Steel de concept-Notitie Reikwijdte en Detailniveau bij ons ingediend. Zo’n concept-NRD is het beginpunt van de MER-procedure. Het gaat nog dus niet over de milieueffecten zelf, maar over welke effecten door Tata Steel onderzocht en uitgewerkt moeten worden.

Wij hebben deze concept-NRD beoordeeld en hierover ons advies uitgebracht aan de provincie. Hiervoor hebben we omwonenden gevraagd om door middel van een zienswijze hun mening te geven over de concept-NRD en ook adviseurs en bestuursorganen geraadpleegd, zoals Rijkswaterstaat, de Inspectie Leefomgeving en Transport en de Veiligheidsregio.’

Wat is de volgende stap in het proces?

‘Ons advies op de concept-NRD ligt nu voor besluitvorming bij de provincie. Daarna kan Tata Steel beginnen met de voorbereidingen voor het opstellen van een milieueffectrapportage. Tata Steel mag pas met de bouw van de nieuwe fabriek beginnen nadat wij de milieueffectrapportage hebben goedgekeurd en als de vergunning definitief is.’

Hoe kun je als inwoner of bedrijf uit de IJmond invloed hebben op dit project?

‘Er zijn allerlei momenten waarop je invloed kunt uitoefenen. Zo zijn er de officiële momenten waarop je een zienswijze en/of bezwaar of beroep kunt indienen wanneer officiële documenten ter inzage liggen, zoals bij de NRD en de MER en alle vergunningaanvragen. Daarnaast zijn er participatieavonden van Tata Steel waarbij de omgevingsdienst en provincie ook aanwezig zijn. En wij organiseren zelf ook bijeenkomsten waar omwonenden kunnen reageren op de plannen van Tata Steel en onze aanpak. Alle informatie hierover zetten we op deze website.’

Welke uitdagingen zie je nog voor je?

‘Er zullen vast nog veel uitdagingen volgen in dit project, maar wat me het eerst te binnen schiet zijn de bouwwerkzaamheden op het Tata Steel terrein, waarvoor nu al voorbereidingen worden getroffen. Er wordt straks gebouwd terwijl de fabriek gewoon doordraait. Dat is gecompliceerd en de uitdaging is om de risico’s te beperken en overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te voorkomen.’