RIVM-rapport bevestigt: wetgeving moet aangescherpt om gezondheid bewoners IJmond te beschermen

Datum: 22-09-2023

De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) heeft kennis genomen van de hoofdconclusies van het rapport ‘De bijdrage van Tata Steel Nederland aan de gezondheidsrisico’s van omwonenden en de kwaliteit van hun leefomgeving’ van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Zij ziet daarin haar zorgen over de gezondheid van bewoners van de IJmond bevestigd. Het rapport laat zien dat ondanks dat aan de wettelijke normen wordt voldaan, de huidige uitstoot van schadelijke stoffen door Tata Steel zorgt voor gezondheidsrisico’s voor omwonenden. Deze zijn vooral toe te schrijven aan hinder door neergedaald stof, geur en geluid en blootstelling aan fijnstof en stikstofdioxide. De OD NZKG herhaalt dan ook haar oproep aan het Rijk om wet- en regelgeving aan te scherpen om de gezondheid van de bewoners van de IJmond beter te kunnen beschermen. 

De OD NZKG staat voor een duurzame, veilige en gezonde leefomgeving. De OD NZKG vertaalt immissienormen (normen op leefniveau) zoals die zijn vastgelegd in landelijke en Europese wet- en regelgeving naar vergunningen. Terwijl in de IJmond aan deze immissienormen wordt voldaan, zorgt de uitstoot van schadelijke stoffen nog steeds voor gezondheidsrisico’s.

Focus op gezondheid: wetgeving aanscherpen

Het RIVM rapport bevestigt hiermee dat op basis van huidige wet- en regelgeving de gezondheid van de inwoners van de IJmond niet voldoende wordt geborgd. De huidige geldende normen, gericht op streef- en grenswaarden en maximaal toelaatbaar risiconiveau (MTR), sluiten niet aan op de gezondheidsnormen die geadviseerd worden door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Die advieswaarden zijn strenger, maar kunnen niet worden gehandhaafd. Het rapport bevestigt dan ook de zorgen van de omwonenden en de OD NZKG dat de gezondheid van bewoners in de IJmond onvoldoende wordt beschermd. 

De OD NZKG pleitte de afgelopen jaren samen met de provincie Noord-Holland en eerder deze maand in de Tweede Kamer, n.a.v. het rapport “industrie en omwonenden” van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, voor aanscherping van de huidige wettelijke immissienormen. Zo zijn er de strengere WHO-advieswaarden (2005 en 2021) waarop, als deze zouden worden omgezet in wet- en regelgeving, de OD NZKG de omgeving beter kan beschermen. Het RIVM rapport onderschrijft deze oproep. Ook wordt in het RIVM rapport het belang benadrukt om kennis te ontwikkelen over de mogelijke gevolgen van de stapeling van risico’s door stoffen en hinder. Dit sluit aan bij de oproep van de OD NZKG om regelgeving voor cumulatie, de optelsom van diverse stoffen en hinder. Recent nog schreven de omgevingsdiensten NZKG, DCMR en ODRN hierover een position paper met als casuïstiek Tata Steel, Chemours en APN.

Scherpe koers

De OD NZKG heeft reeds een scherpe koers ingezet bij de vergunningverlening en het toezicht. Hierbij worden de randen van de huidige wet- en regelgeving opgezocht. Ook heeft de OD NZKG de Kooksgasfabrieken onder verscherpt toezicht gesteld, na een toename van het aantal meldingen van ongewone voorvallen en het onvoldoende naleven van vergunningsvoorschriften en wet- en regelgeving. Hiernaast worden de mogelijkheden onderzocht om de vergunning van de Kooksgasfabrieken in te trekken.

De OD NZKG heeft meerdere maatregelen in gang gezet om de uitstoot van stikstofdioxide en (fijn)stof te reduceren. Bij de onstoffingsinstallatie van de Pelletfabriek zijn de normen flink aangescherpt t.o.v. de emissienormen die Tata Steel heeft aangevraagd. Hetzelfde geldt voor de emissienorm voor stof voor de tertiaire afzuiging van de Oxystaalfabriek. Ook hier is de emissienorm aangescherpt, waardoor een reductie van (fijn)stof wordt verwacht.

Daarnaast heeft de OD NZKG stappen gezet om geur- en geluidshinder te beperken. Een geurbesluit ligt ter beoordeling voor bij de rechter voor het reduceren van de geurhinder. Ook is recent een ontwerpbeschikking verleend voor de schrootcatering om geluidshinder in de nacht tegen te gaan. Voor de uitstoot van stikstofdioxide wordt een afname verwacht. Hiervoor heeft Tata Steel een aanvraag ingediend voor een DeNOx installatie om de stikstofoxide emissie van de grootste bron te reduceren.

Vervolg

De OD NZKG blijft onderzoeken of hinder en uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide verder kan worden beperkt door aanscherping van vergunningverlening, toezicht en handhaving op Tata Steel. Hierbij wordt vooral gekeken naar de uitstoot van de verschillende bronnen die bijdragen aan de gezondheidsrisico’s van omwonenden. De komende maanden zal worden onderzocht of en zo ja, op welk vlak het rapport van het RIVM hieraan kan bijdragen. De OD NZKG blijft pleiten voor aanscherping van wet- en regelgeving, tot dit is gerealiseerd.